UNHA HISTORIA CIRCULAR

“…que empeza e remata no mesmo lugar”.

¿Qué ben se está nesta beira do río! Séntome eiquí, nesta pedra tan grande, pecho os ollos e vexo pasar por diante deles a miña vida.

As Martelas, como nos chaman por eiquí, temos sona de moi traballadoras. Sendo aínda unha meniña coidaba de galiñas, daba millo ás vacas, botaba auga ás leitugas,… pero tamén era moi feliz; xogaba moito cons meus avós que me levaban ás cabaliñas coma unha besta trotona; eu ría e ría…

Casei moi nova e o meu home, que era albanel, traballaba de noite a día. Polas noites, á luz do lume da lareira, falabamos e falabamos do que queriamos facer. Alí, na aldea, non viamos saída e marchamos para Suíza. Alí, traballamos a reo e fixemos uns cartiños, pero voltamos axiña pois non queiramos que a nosa filla nacera no estranxeiro.

Tivemos unha preciosa meniña que lle chamamos Melaní coma a filla da miña patrona en Suíza.

Seguiamos a falar coma sempre polas noites, do que desexabamos para a nosa filla. Sería moi fermosa e ademais, estudaría na cidade; sería mestra polo menos e gañaría moitos cartos; vestiría de señorita, casaría cun rapaz da cidade,… e falaría castelán como a xente da Coruña.

………..

Melaní se sienta en la gran piedra de granito a la orilla del río, como lo hacía siempre su madre. Era su lugar favorito. Oye el susurrante murmullo del agua que mansamente corre y corre siempre en la misma dirección.

Cierra los ojos y deja transcurrir plácidamente el tiempo y piensa: ¡Si mi madre pudiese verme… Estaría feliz! Su sueño se había cumplido; ella, su hija, era una señora fina, ganaba mucho dinero, siempre bien vestida y bien peinada y sobre todo… se expresaba en un fluido y correcto castellano; sólo pondría un “pero”. Su nieta, mi hija Ángeles era rebelde, inquieta, discutía mucho conmigo, por la vestimenta sobre todo y por su lenguaje pailán como diría mi madre.

La pobre Melaní pensaba: “¡Si te llega a ver tu abuela!”.

………..

Ánxela, como quería que a chamaran, falaba sempre en galego; un galego correcto, aprendido nos libros e sentido na alma.

Sempre que podía tornaba á terra da súa avoa e como se dunha herdanza se tratase, gustáballe como a ela, sentarse na pedra grande do río, pola que non pasaba o tempo… Alí seguía coma sempre.

A auga bicaba os seus pés e tamén ela pechaba os ollos e soñaba, soñaba… ¿Qué soñaba Ánxela? Ela quería que a lingua da súa avoa, fose valorada e querida por todos; sen odios, sen censuras, sen rencores, sen obrigas,… sen liortas.

Ada